Verneområde

Oppdatert 26.11.2024

Den største trusselen mot naturmangfaldet i Noreg er at leveområde for dyr og plantar blir øydelagde og delte opp. Naturreservat, nasjonalparkar og andre verneområde bidreg til å ta vare på naturverdiar og bevare område av internasjonal, nasjonal og regional verdi. Verneområde kan også opprettast for å ta vare på eigenart og kulturminne i landskapet.

Forvaltning av verneområda

Ansvaret for å forvalte verneområda er delt mellom sentrale og lokale styresmakter. Statsforvaltaren er forvaltningsstyresmakt i dei fleste naturreservata. Frå 2010 har kommunar med areal i nasjonalparkar og større landskapsvernområde fått tilbod om å overta forvaltningsansvaret. Det er oppretta fleire interkommunale verneområdestyre. Ein statleg tilsett verneområdeforvaltar er sekretær for styra.

Forvaltningsstyresmaktene skal først og fremst handheve vernereglane og utarbeide forvaltnings- og skjøtselsplanar. Dei har også ansvar for informasjon og merking i verneområda. Dette gjer dei i samarbeid med Statens naturoppsyn (SNO).

Du kan ferdast i verneområda

Allemannsretten gir deg høve til å ferdast fritt i verneområda. All ferdsel må skje omsynsfullt, slik at dyr og plantar ikkje blir skadde eller forstyrra. I enkelte område kan det vere ferdselsforbod delar av året, som i hekke- og yngletida. Av omsyn til dyrelivet er det forbode å jakte i fuglefredingsområde og ein del naturreservat, men i mange verneområde kan du jakte og fiske så sant du har gyldig jakt- og fiskekort. Du kan fritt plukke bær og sopp.

Det er eit mål at motorisert ferdsel i verneområda skal avgrensast, både av omsyn til dyre- og plantelivet og faren for sporskadar, og for at ein skal kunne oppleve naturen utan forstyrrande bråk. Du kan søkje om å drive motorferdsel i eit verneområde. Det er Statsforvaltaren som behandlar søknaden.

Reglar for å fly dronar i naturen

Dersom du skal fly drone i naturområde, må du først sjekke om det er spesielle restriksjonar der du ønskjer å fly. Sjølv om du ikkje er i eit område med restriksjonar, må du sørge for at droneflyginga ikkje uroar til dømes fugle- eller dyreliv.

Dei generelle reglane for å fly dronar, finn du på Luftfartstilsynets nettsider om dronar og modellfly.

Kva andre reglar som gjeld for å fly dronar, avheng av kvar du er. Dersom området ligg i eit naturvernområde, må du undersøkje kva reglar som gjeld for akkurat dette området. Alle verneområde har ei verneforskrift som gir reglar for området. Miljødirektoratets nettsider har ei kartløysing som gjer det lett å finne ut om eit område er verna. I kartløysinga finn du også lenke til verneforskrifta som gjeld.

Som hovudregel er bruk av dronar forbode i nasjonalparkane og dei store landskapsvernområda. Dette er både av omsyn til dyrelivet, og av omsyn til friluftsliv og ro.

Dersom du ønskjer å fly drone i eit verneområde der det er forbode, må du først søkje om løyve. Søknaden skal sendast til den instansen som har forvaltningsmynde for verneområdet. Verneforskrifta har informasjon om kven som har forvaltningsmynde.

Vis meir


Publisert 25.10.2024

Fjerning av framande artar i Urådalen

Statsforvaltare tar nå ut den framande arten balsamgran i Urådalen landskapsvernområde. Balsamgran er ei type edelgran som er ein framand art i Noreg. Me fjernar desse trea no fordi dei har vore store nok til å utgjere ei høg spreiingsrisiko.


Publisert 29.08.2024, Sist endra 09.09.2024

Tilrår vern av Mosvatnet naturreservat i Stavanger kommune

Statsforvalteren har sendt sin tilrådning av områdevern for Mosvatnet naturreservat i Stavanger kommune i Rogaland til Miljødirektoratet. Statsforvalteren tilrår vernestatus naturreservat etter naturmangfoldloven § 37.


Publisert 17.07.2024

Tilrår vern av 5 skogområde i Rogaland

Statsforvaltaren har sendt tilråding om vern av 5 skogområde i Rogaland til Miljødirektoratet. Tilrådinga omfattar 3 nye naturreservat og utviding av 2 eksisterande naturreservat.


Publisert 02.04.2024

Forslag om vern av fem skogområde i Rogaland

I tråd med naturmangfoldlova § 43 blir nå forslag om vern av fem skogområde sendt på offentleg høyring. Alle kan komme med merknadar innan 15. mai 2024.


Publisert 11.12.2023

Melding om oppstart av verneprosess av 5 skogområde i Rogaland

Statsforvaltaren melder med dette om oppstart av verneprosess etter naturmangfaldlova av 5 skogområde i Rogaland. Alle som ønsker, kan komma med innspel innan 15. januar 2024.


Publisert 21.06.2023

Hesten naturreservat i Strand kommune er utvida

Kongen i statsråd vedtok 20. juni 2023 vern av 42 skogområde i Norge. I Rogaland fylke er det vedtatt utviding av eit eksisterande reservat, Hesten naturreservat i Strand kommune. Vernet av Hesten er basert på frivillig vern av skog.


Publisert 21.02.2022

Invitasjon til informasjonsmøte om arbeidet med forvaltningsplan for Orrevatnet naturreservat

I forbindelse med det vidare arbeidet med forvaltningsplan invitera me til eit opent møte (digitalt og fysisk) kor me vil diskutere rammene for planarbeidet og tema som inngår i forvaltningsplanen.


Publisert 14.02.2022

Frivillig vern av to nye naturreservat i Rogaland

To område med kystfuruskog og edellauvskog er verna som naturreservat etter frivillig vern av skog; Berget naturreservat i Vindafjord og Nag naturreservat i Strand kommune.


Publisert 24.06.2021

Oppstart av prosess med nye verneområde i Rogaland

Etter oppdrag frå Miljødirektoratet kunngjer Statsforvaltaren nå oppstart av vern etter naturmangfaldlova for områda Årabrot naturreservat i Haugesund, Vestkysten landskapsvernområde på Karmøy (Åkrasanden – Syre), Avaldsnes biotopvern på Karmøy og Mosvatnet og Klostervågen i Stavanger.


Publisert 01.06.2021

Uttak av kanin i verneområde

For å betre leveforholda for sjøfugl skal Statsforvaltaren gjere eit uttak av kanin på Flatholmen i Håstein-gruppa i Sola kommune. Uttaket skal gjerast av Statens naturoppsyn.