Husdyr

Sanking av sau på utmarksbeite.
Sau på utmarksbeite. Foto: Statsforvaltaren i Vestland.
Oppdatert 18.11.2024

Husdyrproduksjonen er den viktigaste produksjonen målt i verdiskaping og sysselsetjing i norsk landbruk. I Noreg er det i underkant av 900 000 storfe (mjølkekyr, ammekyr, ungkyr og kalvar), over 800 000 vinterfora sauer, over 1,4 millionar slaktegrisar, over 4 millionar høner og meir enn 73 millionar kyllingar. Vi har også andre husdyr som hjort, lama, geit, kanin, and, gjess og kalkunar.

Husdyrproduksjonen kan delast inn i to hovudformer:

  • Grovfôrbaserte produksjonar – som mjølkeproduksjon (ku og geit) og kjøtproduksjon (ku, sau og geit) – utnyttar i hovudsak lokale arealressursar til matproduksjon og bidreg til å oppretthalde kulturlandskapet gjennom beiting og slått. 
  • Kraftfôrkrevjande produksjonar, som svine- og fjørfeproduksjon.

Husdyrkonsesjon

Husdyrkonsesjonsordninga regulerer det kraftfôrbaserte husdyrhaldet og omfattar svine- og fjørfeproduksjon. Regelverket skal leggje til rette for at svine- og fjørfeproduksjonen blir spreidd på flest mogleg gardsbruk, og set grenser for kor stor produksjon av svin og fjørfe eit gardsbruk kan ha. Du finn meir informasjon om husdyrkonsesjon på nettstaden til Landbruksdirektoratet.

Erstatningsordningar og tilskot

Statsforvaltaren har ansvar for erstatningsordningar i husdyrproduksjonen, tilskot til førebyggjande tiltak mot rovviltskadar og konfliktdempande tiltak og erstatning for tap av husdyr og tamrein til rovvilt .

Kommunane behandlar søknader om tilskot, gjennomfører stikkprøvekontrollar ved gardsbruk og rettleiar bønder. Statsforvaltaren er koordinator og rådgjevar overfor kommunane. Landbruksdirektoratet har ansvar for hovudutbetalingane til bøndene.

Mattilsynet har ansvar for dyrehelse og næringsmiddelkontroll. Landbruksdirektoratet har ansvaret for kvoteordninga for mjølk.

Avvikling av pelsdyrhald

Stortinget har bestemt at pelsdyrproduksjonen skal avviklast innan 1. februar 2025. Pelsdyrbønder kan søkje Statsforvaltaren om kompensasjon dersom du avviklar før denne fristen. Søknadskjemaet ligg på nettsida til Landbruksdirektoratet.

Vis meir

Fann du det du leitte etter?

Ta gjerne kontakt med oss via sikker melding dersom du ønskjer at vi skal svare deg.

Publisert 28.08.2023

Nok ein pris til kulturlandskapet i Vestland

Dagen etter utdelinga av Kulturlandskapsprisen i Vestland til verdsarvbøndene i Undredal, vart Den nasjonale Kulturlandskapsprisen for 2023 tildelt Skjolden beitelag for deira arbeid og engasjement for kulturlandskapet i Mørkridsdalen.


Publisert 16.08.2023

Skal du på hausttur i fjellet?

Hausten er ei flott tid i fjellet, og om du nyttar dagane på tur i utmarka kan det henda at du treff på beitedyr. Her kjem litt tips og informasjon det kan vera greitt å ha i bakhovudet.


Publisert 05.07.2023

Nytt tilskot til sau på utmarksbeite

Beiting med sau på høgareliggande utmarksbeite vert no premiert med eit nytt tilskot gjennom Regionale miljøtilskot i jordbruket i Vestland (RMP). Det vert og innført nye tilskot innan ammegeit-, potet- og grønsaksproduksjon.


Publisert 06.03.2023

Kyr frå bås til lausdrift

I Vestland er det no 585 fjøs der mjølkekyrne står på bås. Desse har i snitt ein mjølkekvote på 98 tonn. Gjennom Storfeprosjektet i Vestland vert det arbeidd målretta for at flest mogleg av desse skal leggje om til lausdrift.


Publisert 03.02.2023

Organisert beitebruk - beitesesongen 2022

Trass i store nedbørsmengder og mykje vandring for både folk og fe, har sauebøndene i Vestland levert i sesongen 2022. Godt samarbeid, mykje aktivitet og lite rovdyr syner igjen med lågt tap av beitedyr.


Publisert 05.10.2022

Dei beste beita ligg i høgfjellet

I Vestland er 25 prosent av arealet over skoggrensa snøleievegetasjon. Her smeltar snøen utover sommaren, og dette er dei mest verdifulle beita for husdyr på fjellet.


Publisert 09.02.2022

Organisert beitebruk – beitesesongen 2021

Mange sauer gjekk langt i sommarvarmen i fjor. Få rovdyr og organisert beitebruk førte til lite tap av beitedyr.


Publisert 07.02.2022

Lausdriftsfjøs med under 30 kyr er prioritert

«Siste forbruksdato» for norske båsfjøs er 2034. Statlege investeringsmidlar har difor gjennom mange år vore prioritert til omlegging frå bås til lausdrift.


Publisert 13.07.2021, Sist endra 13.07.2021

Bandtvang for hund

Av omsyn til både vilt og husdyr på beite er det ordinær bandtvang over heile landet frå 1. april til og med 20. august. I delar av nokre kommunar kan det vere bandtvang heile året. 


Publisert 10.02.2021

Beitesesongen 2020 i Vestland

Vestland er eit stort utmarksfylke og har 20 prosent av alle småfe i Noreg på utmarksbeite.