Verneområde

Oppdatert 19.11.2024

Den største trusselen mot naturmangfaldet i Noreg er at leveområde for dyr og plantar blir øydelagde og delte opp. Naturreservat, nasjonalparkar og andre verneområde bidreg til å ta vare på naturverdiar og bevare område av internasjonal, nasjonal og regional verdi. Verneområde kan også opprettast for å ta vare på eigenart og kulturminne i landskapet.

Forvaltning av verneområda

Ansvaret for å forvalte verneområda er delt mellom sentrale og lokale styresmakter. Statsforvaltaren er forvaltningsstyresmakt i dei fleste naturreservata. Frå 2010 har kommunar med areal i nasjonalparkar og større landskapsvernområde fått tilbod om å overta forvaltningsansvaret. Det er oppretta fleire interkommunale verneområdestyre. Ein statleg tilsett verneområdeforvaltar er sekretær for styra.

Forvaltningsstyresmaktene skal først og fremst handheve vernereglane og utarbeide forvaltnings- og skjøtselsplanar. Dei har også ansvar for informasjon og merking i verneområda. Dette gjer dei i samarbeid med Statens naturoppsyn (SNO).

Du kan ferdast i verneområda

Allemannsretten gir deg høve til å ferdast fritt i verneområda. All ferdsel må skje omsynsfullt, slik at dyr og plantar ikkje blir skadde eller forstyrra. I enkelte område kan det vere ferdselsforbod delar av året, som i hekke- og yngletida. Av omsyn til dyrelivet er det forbode å jakte i fuglefredingsområde og ein del naturreservat, men i mange verneområde kan du jakte og fiske så sant du har gyldig jakt- og fiskekort. Du kan fritt plukke bær og sopp.

Det er eit mål at motorisert ferdsel i verneområda skal avgrensast, både av omsyn til dyre- og plantelivet og faren for sporskadar, og for at ein skal kunne oppleve naturen utan forstyrrande bråk. Du kan søkje om å drive motorferdsel i eit verneområde. Det er Statsforvaltaren som behandlar søknaden.

Reglar for å fly dronar i naturen

Dersom du skal fly drone i naturområde, må du først sjekke om det er spesielle restriksjonar der du ønskjer å fly. Sjølv om du ikkje er i eit område med restriksjonar, må du sørge for at droneflyginga ikkje uroar til dømes fugle- eller dyreliv.

Dei generelle reglane for å fly dronar, finn du på Luftfartstilsynets nettsider om dronar og modellfly.

Kva andre reglar som gjeld for å fly dronar, avheng av kvar du er. Dersom området ligg i eit naturvernområde, må du undersøkje kva reglar som gjeld for akkurat dette området. Alle verneområde har ei verneforskrift som gir reglar for området. Miljødirektoratets nettsider har ei kartløysing som gjer det lett å finne ut om eit område er verna. I kartløysinga finn du også lenke til verneforskrifta som gjeld.

Som hovudregel er bruk av dronar forbode i nasjonalparkane og dei store landskapsvernområda. Dette er både av omsyn til dyrelivet, og av omsyn til friluftsliv og ro.

Dersom du ønskjer å fly drone i eit verneområde der det er forbode, må du først søkje om løyve. Søknaden skal sendast til den instansen som har forvaltningsmynde for verneområdet. Verneforskrifta har informasjon om kven som har forvaltningsmynde.

Vis meir


Publisert 17.08.2020

Tilrår frivillig skogvern av ni område

Fylkesmannen har sendt anbefaling til miljødirektoratet om frivillig vern av ni område i Vestland fylke. Tre av områda gjeld utviding av eksisterande naturreservat.


Publisert 08.07.2020

Planlegg ferieturen på nett!

Nasjonalparkar og andre større verneområde er klare for besøk i ferien. Ein ny nettportal viser deg moglegheitene der du er.


Publisert 08.07.2020

Besøksstrategi for Stølsheimen og Nærøyfjorden er no klar

Etter tre års arbeid kan verneområdestyra for Nærøyfjorden og Stølsheimen presentere kvar sin besøksstrategi.


Publisert 23.06.2020

To nye skogreservat vedtekne i statsråd

I dag vart 30 skogområde verna ved kongeleg resolusjon. To av dei ligg i Vestland, i kommunane Kinn og Gulen.


Publisert 23.06.2020

Lurefjorden og Lindåsosane er nytt marint verneområde

I dag vedtok Kongen i statsråd at Lurefjorden med Lindåsosane er det første marine verneområdet i Vestland fylke. 


Publisert 11.06.2020

40-års jubileum for Herdla naturreservat

I dag, 11. juni 2020, er det 40 år sidan Herdlevalen blei verna. 


Publisert 04.06.2020

Høyring av ni område for frivillig skogvern

Vi sender på høyring ni område for frivillig skogvern som naturreservat. Frist for uttale er 5. august 2020.


Publisert 06.05.2020

Høyring av frivillig skogvern i Berdalen i Lærdal kommune

Som ein del av arbeidet med frivillig skogvern sender vi ut forslag om vern av Berdalen i Lærdal på høyring. Området har gamal barskog og er vurdert som svært verneverdig. Frist for uttale er 4. juli.


Publisert 30.04.2020

Start av frivillig skogvern for åtte område

Vi sender ut forslag om åtte nye naturresevat som ein del av arbeidet med frivillig skogvern. Frist for uttale er 31. mai 2020.


Publisert 14.02.2020

Høyring av frivillig skogvern av Ospehaug naturreservat i Fjaler

Som ein del av arbeidet med frivillig skogvern sender vi forslag om vern av Ospehaug (tidlegare Bjordal) i Fjaler på høyring. Frist for uttale er 17. april.